Sleepwalking หรือการเดินละเมอ (somnambulism) เป็นความผิดปกติในการนอนที่ทำให้บุคคลทำกิจกรรมต่าง ๆ ในขณะที่ยังอยู่ในสภาวะหลับ โดยอาจมีการเดิน พูด หรือทำกิจกรรมอื่น ๆ โดยที่ตัวเองไม่รู้ตัวและมักจะจำเหตุการณ์ในช่วงที่เกิดขึ้นไม่ได้เมื่อเขาตื่นขึ้น นี่คือข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเดินละเมอและสาเหตุที่อาจเกิดขึ้น:
ลักษณะของการเดินละเมอ:
- การทำกิจกรรมขณะหลับ:
- ผู้ที่เดินละเมอสามารถทำกิจกรรมต่าง ๆ เช่น ลุกขึ้นนั่ง เดินไปรอบ ๆ ห้อง หรือทำกิจวัตรประจำวัน เช่น เปิดปิดประตู หรือบางครั้งก็ออกจากบ้านโดยไม่รู้ตัว
- บางคนอาจทำกิจกรรมที่ซับซ้อนกว่านั้น เช่น ขับรถ ทำอาหาร หรือใช้เครื่องมือ แม้ว่าการทำกิจกรรมเหล่านี้จะพบได้ไม่บ่อยนัก แต่ก็เป็นอันตรายได้
- ตื่นยาก:
- บุคคลที่เดินละเมอมักจะยากต่อการปลุกให้ตื่น และหากถูกปลุกให้ตื่นอย่างกระทันหัน อาจทำให้เกิดความสับสน หงุดหงิด หรือแม้กระทั่งตกใจได้
- การจำเหตุการณ์ไม่ได้:
- ส่วนใหญ่คนที่เดินละเมอจะไม่สามารถจำเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงที่เดินละเมอได้หลังจากตื่นขึ้นมาในตอนเช้า
สาเหตุของการเดินละเมอ:
- พันธุกรรมและประวัติครอบครัว:
- การเดินละเมอมีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นในครอบครัว หากพ่อแม่หรือสมาชิกครอบครัวคนอื่นมีประวัติการเดินละเมอ โอกาสที่บุคคลนั้นจะมีพฤติกรรมการเดินละเมอก็สูงขึ้น
- ความเหนื่อยล้าหรือการนอนไม่เพียงพอ:
- การขาดการนอนหลับหรือความเหนื่อยล้าเรื้อรังอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดการเดินละเมอได้
- ความเครียดและความกังวล:
- ความเครียดทางจิตใจหรือความกังวลที่สูงสามารถกระตุ้นให้เกิดการเดินละเมอ โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่บุคคลนั้นอยู่ในภาวะกดดันหรือวิตกกังวลมาก
- การใช้ยาหรือแอลกอฮอล์:
- ยาบางชนิด เช่น ยากล่อมประสาท หรือการดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมากอาจส่งผลกระทบต่อการนอนและเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดการเดินละเมอได้
- ความผิดปกติในการนอนอื่น ๆ:
- ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (sleep apnea) การกระตุกของขา (restless legs syndrome) และการนอนฝันร้าย เป็นปัจจัยที่อาจเกี่ยวข้องกับการเดินละเมอ
- การเปลี่ยนแปลงของการนอนหลับ:
- การเปลี่ยนแปลงของรูปแบบการนอนหลับ เช่น การเดินทางข้ามเขตเวลา (jet lag) หรือการทำงานเป็นกะที่ไม่แน่นอน สามารถรบกวนวงจรการนอนหลับและเพิ่มโอกาสในการเดินละเมอได้
- ปัจจัยอื่น ๆ:
- การมีไข้ การติดเชื้อในระบบประสาท และปัญหาสุขภาพจิต เช่น โรคซึมเศร้า หรือโรคสองขั้ว (bipolar disorder) อาจเพิ่มความเสี่ยงของการเดินละเมอได้
วิธีการจัดการและป้องกันการเดินละเมอ:
- รักษาสุขอนามัยในการนอน (Sleep Hygiene):
- ควรมีเวลานอนและตื่นนอนที่สม่ำเสมอ รวมถึงการสร้างบรรยากาศในห้องนอนให้สงบ เงียบ และมืด เพื่อให้มีการนอนหลับที่ดี
- ลดความเครียด:
- หาวิธีผ่อนคลายก่อนนอน เช่น การทำสมาธิ การฝึกหายใจ การฟังเพลงเบา ๆ หรือการอ่านหนังสือ เพื่อช่วยลดความเครียดและทำให้นอนหลับได้ลึกขึ้น
- หลีกเลี่ยงการใช้สารกระตุ้น:
- หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์ก่อนนอน และหลีกเลี่ยงการใช้ยาที่อาจส่งผลกระทบต่อการนอนโดยไม่จำเป็น
- ปรับปรุงสิ่งแวดล้อมในห้องนอน:
- จัดห้องนอนให้ปลอดภัยโดยล็อกประตูและหน้าต่าง เก็บสิ่งของที่อาจก่อให้เกิดอันตราย เช่น ของมีคม หรือวัตถุที่แตกหักได้
- ปรึกษาแพทย์:
- หากการเดินละเมอเกิดขึ้นบ่อยครั้งและรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ควรปรึกษาแพทย์หรือนักบำบัดเพื่อหาสาเหตุและแนวทางการรักษาที่เหมาะสม
สรุป:
การเดินละเมอเป็นความผิดปกติของการนอนหลับที่อาจเกิดจากหลายปัจจัย เช่น พันธุกรรม ความเหนื่อยล้า หรือความเครียด การรักษาสุขภาพการนอนหลับที่ดีและการลดความเครียดสามารถช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดการเดินละเมอได้ หากมีอาการเกิดขึ้นบ่อยครั้ง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อการรักษาอย่างเหมาะสมค่ะ